完全乘法函数
在数论中,函数 \(f: \mathbb{N} \to \mathbb{C}\) 称为完全乘法函数,如果对于任意正整数 \(m\) 和 \(n\),都有:
\[f(mn) = f(m) f(n) \]
并且 \(f(1) = 1\)。如果此等式仅对互质的 \(m\) 和 \(n\) 成立,则称 \(f\) 为乘法函数。
完全乘法函数的例子
- 幂函数:对于固定复数 \(\alpha\),定义 \(f(n) = n^\alpha\)。则对任意 \(m, n\):
\[ f(mn) = (mn)^\alpha = m^\alpha n^\alpha = f(m) f(n) \]
且 \(f(1) = 1^\alpha = 1\),故为完全乘法函数。
- 刘维尔函数:定义 \(\lambda(n) = (-1)^{\Omega(n)}\),其中 \(\Omega(n)\) 是 \(n\) 的素因子总个数(计重数)。例如:
- \(\Omega(1) = 0\),故 \(\lambda(1) = (-1)^0 = 1\)。
- \(\Omega(p) = 1\),故 \(\lambda(p) = -1\)(对素数 \(p\))。
- \(\Omega(p^k) = k\),故 \(\lambda(p^k) = (-1)^k\)。
由于 \(\Omega(mn) = \Omega(m) + \Omega(n)\),有:
\[ \lambda(mn) = (-1)^{\Omega(mn)} = (-1)^{\Omega(m) + \Omega(n)} = (-1)^{\Omega(m)} (-1)^{\Omega(n)} = \lambda(m) \lambda(n) \]
故 \(\lambda\) 完全乘法。
- 单位函数:定义 \(\varepsilon(n) = \begin{cases} 1 & n=1 \\ 0 & n>1 \end{cases}\)。则对任意 \(m, n > 1\),有 \(\varepsilon(mn) = 0 = \varepsilon(m) \varepsilon(n)\),且 \(\varepsilon(1) = 1\),故完全乘法。
完全乘法函数的性质
- 由素数值决定:若 \(f\) 完全乘法,且 \(n = p_1^{a_1} p_2^{a_2} \cdots p_k^{a_k}\) 是标准素因数分解,则:
\[ f(n) = f(p_1^{a_1}) f(p_2^{a_2}) \cdots f(p_k^{a_k}) = \prod_{i=1}^k f(p_i^{a_i}) \]
因此,\(f\) 由其在素数幂 \(p^a\) 上的值完全确定。
-
狄利克雷卷积:若 \(f\) 和 \(g\) 完全乘法,则其狄利克雷卷积 \((f * g)(n) = \sum_{d|n} f(d) g(n/d)\) 不一定完全乘法,但若 \(f\) 和 \(g\) 乘法,则 \(f * g\) 乘法。
-
狄利克雷逆:若 \(f\) 完全乘法,则其狄利克雷逆 \(f^{-1}\)(满足 \(f * f^{-1} = \varepsilon\))由下式给出:
\[ f^{-1}(n) = \mu(n) f(n) \]
其中 \(\mu\) 是莫比乌斯函数。由于 \(\mu\) 乘法,\(f^{-1}\) 也乘法。
与乘法函数的区别
乘法函数只要求对互质 \(m, n\) 有 \(f(mn) = f(m) f(n)\)。例如欧拉函数 \(\varphi\) 是乘法但不是完全乘法,因为 \(\varphi(4) = 2\),但 \(\varphi(2) \varphi(2) = 1 \times 1 = 1 \neq 2\)。
应用:刘维尔函数与ζ函数
刘维尔函数 \(\lambda\) 的狄利克雷级数为:
\[\sum_{n=1}^\infty \frac{\lambda(n)}{n^s} = \frac{\zeta(2s)}{\zeta(s)} \]
其中 \(\zeta(s)\) 是黎曼ζ函数。此恒等式在解析数论中用于研究素数分布。
总结
完全乘法函数由其在素数幂上的值唯一确定,且在许多数论问题中简化计算。理解其性质有助于研究更一般的乘法函数及相关的狄利克雷级数。